ประวัติความเป็นมา

ห้องสมุดศูนย์วิชาการโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เป็น หน่วยงานหนึ่งในฝ่ายห้องสมุดและสารนิเทศสาขาสังคมศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ของสำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่และ เป็นห้องสมุดของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ซึ่งเป็น ศูนย์รวมวิทยาการความรู้ทุกสาขาวิชาในรูปแบบของเอกสาร สิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และโสตทัศนวัสดุ สำหรับนักเรียน อาจารย์นักศึกษา บุคลากรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และผู้สนใจทั่วไป เพื่อใช้เป็นแหล่งศึกษาค้นคว้าหาความรู้ประกอบการเรียนการสอน และเพื่อเป็นแหล่งหาความรู้ตามความสนใจนอกจากนี้ห้องสมุด ศูนย์วิชาการฯ ยังเป็นศูนย์รวม การจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียน การสอนของห้องสมุดศูนย์วิชาการฯ และสายวิชาต่างๆของ โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ห้องสมุดศูนย์วิชาการฯ เปิดให้บริการครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2512 โดยมีลักษณะเป็นมุมหนังสือ ต่อมาในปี พ.ศ. 2513 ได้จัดให้ เป็นส่วนหนึ่งของห้องสมุดคณะศึกษาศาสตร์ ตั้งอยู่บน ชั้น 3 อาคารคณะศึกษาศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2516 ได้ย้ายที่ทำการ และเป็นห้องสมุดสมบูรณ์แบบ ขนาด2 ห้องเรียน ตั้งอยู่บนสำนัก งานธุรการโรงเรียน และในปี พ.ศ. 2522 ได้ย้ายมาอยู่ ชั้น 2 อาคารสาธิต 1 ของโรงเรียนสาธิตฯ และเปลี่ยนชื่อเป็น“ห้องสมุดศูนย์วิชาการโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ” จนถึงปัจจุบัน

สำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้นำระบบห้องสมุดอัตโนมัติเข้ามาดำเนิน การงานห้องสมุดเพื่อพัฒนาการให้บริการ และระบบการทำงานของบุคลากรให้ เป็นไปในระบบเดียวกันและห้องสมุดศูนย์วิชาการฯซึ่งเป็นห้องสมุดหนึ่งของ สำนักหอสมุดได้รับความช่วยเหลือจากสำนักหอสมุดโดยอนุญาตให้นำระบบ ห้องสมุดอัตโนมัติ มาดำเนินงานห้องสมุด และให้บริการ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2538ผ่านระบบเครือข่ายห้องสมุด (LibNet) โดยใช้โมเดมสามารถสิบค้นข้อมูลจากฐานของมูลหนังสือ วารสาร และ โสตทัศนวัสดุ ตลอดจนฐานข้อมูลเฉพาะของสำนักหอสมุด (CMUL OPAC และ ISIS OPAC) และในปี พ.ศ. 2544 ห้องสมุดศูนย์วิชาการฯ ได้ให้บริการการยืม – คืนทรัพยากรสารนิเทศด้วยระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ทำให้เพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการมากยิ่งขึ้น

ใน ปี พ.ศ. 2550 โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้อนุมัติิงบประมาณให้ห้องสมุดศูนย์วิชาการฯ ติดตั้งระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ิเครือข่ายสำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (LibNet) ผ่านระบบเครือข่ายหลักของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (Backbone) และจัดหา คอมพิวเตอร์ จำนวน 3 ชุดสำหรับให้บริการสืบค้นข้อมูล และพัฒนาระบบการทำงานทั้งจากสำนักหอสมุดและข้อมูลออนไลน์ทั้งภายในและ ภายนอกประเทศ ซึ่งสามารถเข้าถึงข้อมูลหลากหลายรูปแบบ ได้อย่างรวดเร็ว สะดวก ไม่จำกัดเวลา และสถานที่

ปัจจุบันห้องสมุดศูนย์วิชาการฯ มีพื้นที่ให้บริการ ประมาณ 108 ตารางเมตร มีที่นั่งอ่าน 200 ที่นั่ง ซึ่งแบ่งออกเป็นห้องต่างๆ ดังนี้
1. ห้องหนังสือทั่วไป
2. ห้องหนังสือแบบเรียน
3. ห้องหนังสืออ้างอิง สิ่งพิมพ์ภาคเหนือ และสิ่งพิมพ์รัฐบาล
4. ห้องวารสารและสารสนเทศ และห้องจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน
5. ห้องโถงด้านนอก

วัตถุประสงค์ของห้องสมุดศูนย์วิชาการโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

1.เพื่อส่งเสริม สนับสนุนในการเรียนการสอน การวิจัย บริการวิชาการแก่สังคมและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
2.เพื่อเป็นแหล่งจัดหา และจัดเก็บหนังสือ แบบเรียน วารสาร เอกสาร สิ่งพิมพ์ต่าง ๆ และโสตทัศนวัสดุอุปกรณ์ รวมถึงสื่อในรูปแบบอื่น ๆตามหลักสูตรการเรียนการสอนของโรงเรียนสาธิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
3.เพื่อให้บริการห้องสมุดและบริการสารสนเทศแก่นักเรียน อาจารย์ และบุคลากรของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ตลอดจนให้บริการแก่นักศึกษา อาจารย์ และบุคลากรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตลอดรวมถึงผู้ปกครองและบุคคลภายนอกที่สนใจ

ประวัติความเป็นมา

หอสมุดโรงเรียนดาราวิทยาลัย แหล่งเรียนรู้ที่ริเริ่มขึ้นในปีการศึกษา 2552 โดยย้ายห้องสมุด 2 แห่งในโรงเรียน คือ ห้องสมุดมัธยมศึกษาตอนต้น และห้องสมุดมัธยมศึกษาตอนปลาย (ห้องสมุด 3 และห้องสมุด 4) มาไว้รวมกันที่ อาคารเรียนหลังแรกของโรงเรียน
ดาราวิทยาลัย
ที่ตั้งของหอสมุดโรงเรียนดาราวิทยาลัย คือ อาคารเรียนหลังแรกของโรงเรียนสร้างขึ้นโดยมิสซิสจูเลีย ( แฮทช์ ) เทเลอร์ ( Mrs. Julia ( Hetch ) Taylor ) เมื่อปี พ.ศ.2464 ( คศ.1921 ) อาคารหลังนี้จึงมีอายุ 88 ปี ในปี พ.ศ. 2552  ตั้งแต่เริ่มสร้างจนปัจจุบันอาคารเรียนหลังแรกนี้ได้ปรับเปลี่ยนให้บริการทางการศึกษามาหลายครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งใช้เป็นหอพักของนักเรียนหญิง และครูหอพักมาอย่างต่อเนื่อง บางห้องภายในอาคารเคยดัดแปลงเป็นห้องสมุดครู ห้องวิจัย ห้อง Self Study ห้องพยาบาล ห้องฝ่ายสัมพันธ์ชุมชนและเป็นพิพิธภัณฑ์โรงเรียน

ในปี พ.ศ. 2550อาคารแห่งนี้ได้รับรางวัลอาคารอนุรักษ์สถาปัตยกรรมล้านนาของสถาปนิกล้านนา ต้นกล้าสถาปัตยกรรม 50 จากข้อมูลดังกล่าวอาคารหอสมุดโรงเรียนจึงเป็นอาคารที่เก่าแก่ทรงคุณค่าด้านสถาปัตยกรรม แหล่งสะสมประวัติศาสตร์เป็นที่เล่าขานตำนานความผูกพันระหว่าง นักเรียน ครู บุคลากรโรงเรียนดาราวิทยาลัย  ที่สำคัญยิ่ง คือ อาคารแห่งนี้
เมื่อครั้งที่องค์ประมุขพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีพระบรมราชินี เสด็จเยี่ยมโรงเรียนเมื่อวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2469 มิสซิสจูเลีย (แฮทช์)เทเลอร์ ผู้จัดการโรงเรียนขณะนั้นได้นำเสด็จเยี่ยมชมอาคารหอสมุดโรงเรียน ซึ่งขณะนั้นใช้เป็นหอพักของโรงเรียน

หอสมุดเริ่มเปิดให้บริการบางส่วนในเดือนมิถุนายน 2552 หลังจากการคัดกรองหนังสือจำนวนหนึ่งเพื่อให้บริการในหอสมุด บางส่วนมอบให้กลุ่มสาระการเรียนรู้นำไปใช้ประกอบการสอน หนังสือบางส่วนที่มีสภาพการใช้งานมานานจัดจำหน่ายในราคาประหยัด
ในระยะแรกเปิดให้บริการเฉพาะการอ่านวารสาร จุลสาร หนังสือพิมพ์ บริการยืม–คืน หนังสืออ่านประกอบการเรียน หนังสือเรื่องสั้นเยาวชน จากนั้นเมื่อจัดหนังสือครบทุกหมวดหมู่แล้ว จึงเปิดให้บริการยืม-คืนทุกหมวดหมู่
ขณะนี้หอสมุดเปิดให้บริการอ่าน ยืม – คืน  และเป็นห้องเรียนเพื่อการค้นคว้า ห้องเรียนเพื่อการสอนโดยสื่อมัลติมีเดีย โดยเปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 07.00 – 17.30 น.ทุกวันเปิดเรียน ให้บริการทั้งนักเรียน ครู บุคลากร และผู้ปกครอง ดังนี้
- บริเวณโถงชั้นล่าง   เป็นส่วนห้องอ่าน   ส่วนบริการอินเตอร์เน็ตเพื่อการสืบค้น ให้บริการวารสาร   จุลสาร   หนังสือพิมพ์   จัดบอร์ดนิทรรศการแนะนำหนังสือและบริการยืม-คืน
- บริเวณชั้นบน   ประกอบด้วย  ห้องสื่อมัลติมีเดีย   ห้องวารสารล่วงเวลาห้องบริการหนังสือตามหมวดหมู่  และห้องหนังสืออ้างอิง
งานและกิจกรรมที่ห้องสมุดดำเนินการไปแล้วมีดังนี้
1. จัดตกแต่งบรรยากาศภายในห้องสมุดให้สะอาดสวยงาม   มีแสงสว่างเพียงพอ
และปรับตกแต่งองค์ประกอบให้สอดคล้องตามเทศกาล
2. จัดบอร์ด   จัดมุมแนะนำหนังสือ เช่นหนังสือทรงแนะนำให้เยาวชนอ่าน
พระราชดำริในสมเด็จพระพี่นางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ  แนะนำสาระเนื้อหา  วารสาร
เด่นประจำสัปดาห์
3. กิจกรรมวันเยาวชนในเดือนกันยายน  2552   จัดกิจกรรมพบพี่นักอ่าน
กิจกรรมเล่านิทาน  นิทรรศการสุดยอดทูตส่งเสริมการอ่าน  ซึ่งประกอบด้วย  แฟนพันธุ์แท้
หนอนหนังสือน้อย ประกวดเต้น Cover dance  คำคมบ่มชีวิต  ชมภาพยนตร์ยอดนิยม
4. งานสัปดาห์วิชาการ  และงานประจำปี  ระหว่างวันที่ 4-7  พฤศจิกายน
2552
4.1  จัดนิทรรศการ  แนะนำการจัดโต๊ะ-ตู้หนังสือ  สำหรับการอ่าน  แนะนำหนังสือที่เด็กและเยาวชนควรอ่านพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถทั้ง 6 เรื่อง การรักษาและการซ่อมแซมหนังสือ มุมจุลสาร แผ่นพับเล่มเล็กสอนการทำอาหารของว่าง ของที่ระลึกสำหรับงานปาร์ตี้ในงานเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่
4.2 ห้องมัลติมีเดีย จัดฉายภาพยนตร์ดี-เด่น
4.3 จัดเกมส์ สนุกและดี มีรางวัลจากหนังสือเกมส์นานาชนิด
4.4 จำหน่ายหนังสือที่มีสภาพใช้งานนานในราคาถูก
5. คัดสรรวารสารเพื่อมอบให้ห้องสมุดโรงเรียนเคนเน็ตแมคเคนซีจังหวัดลำปาง และบริจาคตามการร้องขอจากหน่วยงานต่างๆ
6. จัดตั้งชมรมคนรักหนังสือ โดยคณะกรรมการบรรณารักษ์อาสา เพื่อการส่งเสริมการอ่าน และช่วยดูแลให้บริการร่วมกับบรรณารักษ์ในหอสมุดโรงเรียน
ในภาคเรียนที่ 2 หอสมุดจะจัดสัปดาห์ส่งเสริมการอ่าน ( สัปดาห์ห้องสมุดเดิม)โดยเน้นกิจกรรม การจำหน่ายหนังสือจากสำนักพิมพ์ในเดือนมกราคม 2553
โรงเรียนดาราวิทยาลัยตระหนักถึงความสำคัญของการอ่าน  ต้องการปลูกฝังและเสริมสร้างนิสัยรักการอ่าน จึงพยายามที่จะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงห้องสมุดให้กระจายการให้บริการแก่นักเรียน ครู บุคลากรมาโดยตลอด ในโอกาสที่รัฐบาลมีมติเมื่อวันที่  5 สิงหาคม 2552 ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการอ่าน โดยกำหนดให้การอ่านเป็นวาระแห่งชาติ ให้วันที่ 2 เมษายน ของทุกปีเป็นวันรักการอ่าน ให้ปี พ.ศ. 2552 – 2561 เป็นทศวรรษแห่งการอ่าน และให้มีคณะกรรมการส่งเสริมการอ่านเพื่อสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต เป็นกลไกขับเคลื่อนการส่งเสริมการอ่านให้เกิดเป็นรูปธรรม
หอสมุดโรงเรียนดาราวิทยาลัย ซึ่งเริ่มดำเนินการในปี 2552 จึงถือเป็นวาระที่สอดคล้องกับความประสงค์สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต และวาระแห่งชาติทศวรรษแห่งการอ่าน ขอเชิญชวนผู้ปกครอง ครู บุคลากร และนักเรียน ร่วมกันสร้างนิสัยรักการอ่านดังพระราชดำรัสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการเสด็จฯ ไปทรงเป็นประธานเปิดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติครั้งที่ 37 และงานสัปดาห์หนังสือนานาชาติ ครั้งที่ 7 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ใจความตอนหนึ่งว่า
“หนังสือเป็นบ่อเกิดของวิชาความรู้ต่างๆ การอ่านหนังสือที่ดีมีประโยชน์ จะช่วย
พัฒนาทางด้านการผลิตหนังสือเจริญทันสมัย ทำให้เราอ่านหนังสือได้ง่ายและมากมาย
ผิดกับสมัยก่อนที่ตำรับตำราทำได้ด้วยการคัดลอกด้วยลายมือเท่านั้น ทำให้ไม่สามารถที่
จะผลิตออกเผยแพร่เป็นจำนวนมากได้ การศึกษาแต่ก่อนจึงเป็นไปด้วยความลำบาก
คนในยุคปัจจุบันจึงนับว่าเป็นโชคดีกว่าคนในยุคก่อนมาก และหนังสือดีนอกจากจะเพิ่มพูน
สติปัญญาแล้ว การอ่านหนังสือที่มีสำนวนภาษาสละสลวยยังช่วยเสริมสร้างความสามารถ
ทางด้านการเขียนอีกด้วย” นอกจากนี้พระองค์ได้พระราชทานบทร้อยกรองให้กับสมาคม
ห้องสมุดแห่งประเทศไทย โดยทรงย้ำถึงคุณค่าของหนังสือดุจกุญแจไขสู่ความรู้ไว้ดังนี้

ห้องหับสรรพโอฬา                    เลิศแล้
หนังสือดุจประแจทวาร             ไขสู่ ห้องนา
จักพบรัตนแท้                         ก่องแก้ววิทยา