
หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ เกิดขึ้นจากดำริของฯพณฯ ท่านพลเอกเปรม
ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 16 (ปัจจุบันดำรงตำแหน่งประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษ)
ที่ต้องการจัดตั้งหอสมุดแห่งชาติฯ ประจำภาคเหนือขึ้น เพื่อถวายเป็นราชสักการะแด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมฉลองปีรัชมังคลาภิเษก 2531

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเสด็จเป็นองค์ประธานเปิดอาคาร
เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 31 สิงหาคม พ.ศ.2532 และได้เปิดให้บริการเมื่อวันศุกร์ที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2532 ปัจจุบันเป็นหน่วยงานในสังกัดสำนักศิลปากรที่ 8 เชียงใหม่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม
ภารกิจหน้าที่
หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ เป็นหน่วยงานหนึ่งที่มีหน้าที่ในการเก็บรวบรวม สงวน รักษา จัดระบบและให้บริการมรดกทางสติปัญญา วิทยาการและวัฒนธรรมของชาติที่ปรากฎในรูปของหนังสือ วารสาร หนังสือพิมพ์ โสตทัศนวัสดุ และข่าวสารเรื่องทันสมัยต่างๆ รวมถึงหนังสือตัวเขียน เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน สมุดไทย โดยมีภารกิจหน้าที่ของหน่วยงานดังนี้
1) บริหารจัดการและดำเนินงานทรัพยากรสารสนเทศให้เป็นคลังสิ่งพิมพ์ในภูมิภาคโดยการจัดหา
รวบรวม จัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศทุกประเภทและทุกสาขาวิชาให้ครบถ้วน สมบูรณ์
2) ศึกษาค้นคว้าและดำเนินงานวิชาการด้านบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ตามหลัก
มาตรฐานสากล เพื่อการเข้าถึงสารสนเทศได้โดยง่ายและใช้เป็นคู่มือในการให้คำปรึกษา
แนะนำ ฝึกอบรมการปฏิบัติงานห้องสมุด แก่บุคคลและหน่วยงานภายนอก
3) ให้บริการสารสนเทศและส่งเสริมการอ่าน การศึกษาค้นคว้า วิจัย แก่ประชาชน
เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตและการศึกษาตามอัธยาศัย
4) ประสานงานกับสำนักหอสมุดแห่งชาติ และดำเนินงานสำรวจ รวบรวมเอกสารโบราณ
และหนังสือหายาก เพื่อการสงวนรักษามรดกทรัพย์สินภูมิปัญญาของภูมิภาค
5) ประสานงานกับสำนักหอสมุดแห่งชาติ ในการเผยแพร่และกำหนดเลขมาตรฐานสากลประจำ
หนังสือ (ISBN) เลขมาตรฐานสากลประจำวารสาร (ISSN) และข้อมูลทางบรรณานุกรม
ของหนังสือ (CIP)
โครงสร้างการบริหารงาน
หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ มีโครงสร้างการบริหารงานภายใต้กำกับของ
สำนักศิลปากรที่ ๘ เชียงใหม่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม โดยมีหัวหน้าหอสมุดแห่งชาติ
รัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ เป็นผู้บริหารหน่วยงานและได้มีการจัดแบ่งโครงสร้างการบริหารงาน
ภายในหอสมุดแห่งชาติฯ เชียงใหม่ ดังนี้
1) กลุ่มงานบริหาร ทำหน้าที่รับผิดชอบดูแลงานที่เกี่ยวข้องกับงานธุรการและสารบรรณ การเงิน
และพัสดุ บุคลากร แผนงานและประชาสัมพันธ์ อาคารสถานที่
2) กลุ่มงานวิชาการ ทำหน้าที่รับผิดชอบดูแลงานที่เกี่ยวข้องกับงานจัดหาทรัพยากรสารสนเทศ
งานวิเคราะห์และจัดหมวดหมู่ทรัพยากรสารสนเทศ จัดทำดรรชนี, บรรณานุกรม จัดทำคู่มือ
ปฏิบัติงานปริวรรต แปล และคัดลอกภาษาโบราณ ฝึกอบรมงานด้านห้องสมุด โครงการ/
กิจกรรม อนุรักษ์ ซ่อมแซมและเย็บเล่มหนังสือ งานเทคโนโลยีห้องสมุด จัดหาอุปกรณ์
ฮาร์ดแวร์ ซอร์ฟแวร์ ดูแลระบบเครือข่ายและคอมพิวเตอร์ จัดทำ/พัฒนา/ดูแลเว็บไซต์
และฐานข้อมูล จัดทำคู่มือระบบฐานข้อมูล/คู่มือการใช้งาน ฝึกอบรมงานด้านเทคโนโลยี
3) กลุ่มงานบริการ ทำหน้าที่รับผิดชอบดูแลงานที่เกี่ยวข้องกับงานบริการหนังสือทั่วไป
หนังสืออ้างอิง หนังสือท้องถิ่น หนังสือเยาวชน หนังสือหายาก งานวิจัย วิทยานิพนธ์
บริการวารสารและหนังสือพิมพ์ บริการโสตทัศนวัสดุ บริการเอกสารโบราณ บริการราชกิจจานุ
เบกษา บริการแฟ้มข้อมูลเฉพาะเรื่อง/กฤตภาค/ดรรชนี บริการอินเทอร์เน็ต บริการสืบค้นข้อมูล
บริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้า หอศิลปวัฒนธรรมภาคเหนือ โครงการ/กิจกรรม
กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน นำชมห้องสมุด
วิดิโอแนะนำ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่
การเดินทางมาหอสมุด หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่